Việc ban hành cơ chế tài chính quy định việc lập dự toán, quản lý sử dụng và quyết toán kinh phí thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ đúng quy định của Pháp luật và đảm bảo mục đích khuyến khích được các nhà khoa học nghiên cứa là cần thiết và phù hợp với sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Thái Nguyên. Từ năm 2015 đến nay, việc lập dự toán, quản lý và sử dụng kinh phí thực hiện các nhiệm vụ khoa học và Công nghệ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên được thực hiện theo quy định tại Quyết định số 37/2015/QĐ-UBND ngày 25/11/2015 của UBND tỉnh Thái Nguyên ban hành quy định định mức xây dựng, phân bổ dự toán và quyết toán kinh phí đối với nhiệm vụ Khoa học và Công nghệ có sử dụng ngân sách nhà nước tỉnh Thái Nguyên.
Ngay từ đầu từ năm 2023, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 03/2023/TT-BTC ngày 10/01/2023 quy định lập dự toán, quản lý sử dụng và quyết toán kinh phí ngân sách nhà nước thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành Thông tư số 02/2023/TT-BKHCN ngày 08/5/2023 hướng dẫn một số nội dung chuyên môn phục vụ công tác xây dựng dự toán thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước. Để đảm bảo thống nhất hoạt động quản lý nhà nước trong lĩnh vực khoa học và công nghệ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên, Sở Khoa học và Công nghệ đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Quyết định số 12/2023/QĐ-UBND ngày 05/6/2023 về việc ban hành quy định định lập dự toán, quản lý sử dụng và quyết toán kinh phí ngân sách nhà nước thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên (thay thế Quyết định số 37/2015/QĐ-UBND ngày 25/11/2015 của UBND tỉnh Thái Nguyên).
Tại Quyết định số 12/2023/QĐ-UBND ngày 05/6/2023 của UBND tỉnh đã có những thay đổi so với các quy định trước đây, nổi bật như:
1. Các yếu tố đầu vào cấu thành dự toán ngân sách nhà nước thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên được thực hiện theo các quy định tại Thông tư số 03/2023/TT-BTC ngày 10/01/2023 của Bộ Tài chính và mang tính tổng quát hơn (trong đó đã có bổ sung các nội dung chi cho phù hợp với thực tế: diễn đàn, tọa đàm khoa học...).
2. Tiền thù lao cho các chức danh hoặc nhóm chức danh thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ được tính theo số tháng quy đổi tham gia thực hiện nhiệm vụ. Trong đó, định mức chi thù lao đối với chức danh chủ nhiệm nhiệm vụ khoa học và công nghệ tối đa không quá 30 triệu đồng/người/tháng; đối với các chức danh hoặc nhóm chức danh khác, mức chi thù lao tối đa không quá 0,8 lần mức chi của chủ nhiệm nhiệm vụ. Mặt khác, quy định mới có bổ sung nội dung thuê lao động phổ thông hỗ trợ các công việc trong nội dung nghiên cứu.
3. Quy định cụ thể các nội dung thuê chuyên gia trong nước và ngoài nước phối hợp nghiên cứu.
4. Về định mức chi:
Đối với các hội thảo trong nghiên cứu, quy định rõ hơn về các hình thức trao đổi, thảo luận khoa học. Đồng thời tăng mức chi thù lao tham gia hội thảo khoa học, diễn đàn, tọa đàm khoa học. Tăng mức chi quản lý chung nhiệm vụ khoa học và công nghệ (từ 200 triệu đồng/nhiệm vụ lên đến 250 triệu đồng/nhiệm vụ)…
Đối với các Hội đồng tư vấn về khoa học và công nghệ, Quy định đã bổ sung nhiều nội dung chi gồm: chi cho các Hội đồng tư vấn khác (theo hướng dẫn của Bộ Khoa học và Công nghệ); thù lao, công tác phí của chuyên gia xử lý các vấn đề kỹ thuật hỗ trợ cho hoạt động của Hội đồng; kiểm tra, đánh giá sau khi giao quyền sở hữu, quyền sử dụng kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; họp hội đồng đánh giá trong quá trình thực hiện nhiệm vụ KH&CN (trong trường hợp cần thiết cần có Hội đồng đánh giá). Đồng thời tăng các định mức chi cho Hội đồng, tổ thẩm định so với mức chi hiện hành;
5. Một số nội dung cụ thể về quản lý sử dụng và quyết toán kinh phí ngân sách nhà nước thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên cũng đã được quy định cụ thể tại Quyết định số 12/2023/QĐ-UBND ngày 05/6/2023 của UBND tỉnh.
Với những thay đổi mang tính đột phá về cơ chế tài chính đối với các nhiệm vụ khoa học và công nghệ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đã được quy định và áp dụng từ ngày 15/6/2023, dự kiến sẽ là động lực để khuyến khích các nhà khoa học tích cực tham gia nghiên cứu và nhằm đạt được mục tiêu “Tăng cường năng lực nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, làm chủ công nghệ tiên tiến hiện đại, nhanh chóng nâng cao năng lực cạnh tranh của các sản phẩm chủ lực, của các doanh nghiệp và cả nền kinh tế” đã được đặt ra tại Quy hoạch tỉnh Thái Nguyên thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Nguyễn Cao Cường - TP Kế hoạch - Tài chính