Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị đã khẳng định rõ vai trò của khoa học và công nghệ, trong đó có phát triển ứng dụng năng lượng nguyên tử như một trụ cột đột phá trong phát triển quốc gia. Quy hoạch phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử thời kỳ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 245/QĐ-TTg ngày 05/02/2025 đã chỉ rõ: Phát triển cơ sở dữ liệu quốc gia, xây dựng hệ thống bản đồ số phóng xạ môi trường, mở rộng mạng lưới quan trắc là những nhiệm vụ trọng tâm, cấp thiết nhằm phục vụ công tác quản lý, cảnh báo, phòng ngừa, ứng phó sự cố bức xạ, sự cố hạt nhân, bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Việc xây dựng bản đồ số phóng xạ môi trường không chỉ là một sản phẩm kỹ thuật mà còn là một hạ tầng dữ liệu chiến lược, có giá trị nền tảng cho nhiều lĩnh vực: quy hoạch không gian phát triển kinh tế - xã hội, quản lý môi trường, y tế cộng đồng, đảm bảo an toàn bức xạ, bảo vệ sức khỏe nhân dân.
Phát biểu tại hội thảo, đồng chí Nguyễn Thị Thủy – Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ, cho biết: Thái Nguyên là một trong những địa phương đi đầu cả nước trong việc xây dựng bản đồ số phóng xạ môi trường. Từ các chương trình khảo sát suất liều gamma giai đoạn 2017 - 2018, đến nay đã hoàn thành việc thu thập dữ liệu tại hơn 1.250 điểm đo gamma trong không khí trên toàn tỉnh; đồng thời phân tích đồng vị phóng xạ trong hàng trăm mẫu sol khí, đất, bùn, trầm tích, lương thực, thực phẩm và chỉ thị sinh học. Toàn bộ dữ liệu được xử lý, tích hợp thành bản đồ GIS tỷ lệ 1:200.000, phản ánh hiện trạng phông phóng xạ môi trường tỉnh Thái Nguyên một cách trực quan, khoa học và có thể khai thác lâu dài. Đồng chí nhấn mạnh: Vai trò của bản đồ số trong hỗ trợ công tác quy hoạch, phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Hội thảo là dịp để các đại biểu chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn và đề xuất giải pháp để Sở Khoa học và Công nghệ tiếp thu, tổng hợp, tham mưu UBND tỉnh cụ thể hóa thành các nhiệm vụ, chính sách phù hợp trong thời gian tới.
Tại hội thảo, các nhà quản lý, nhà khoa học, chuyên gia ở Trung ương và địa phương cùng các tổ chức, doanh nghiệp có hoạt động ứng dụng năng lượng nguyên tử đã tập trung đánh giá về hiện trạng phông phóng xạ môi trường tỉnh Thái Nguyên; giới thiệu chi tiết về công nghệ, quy trình, dữ liệu phục vụ xây dựng bản đồ số phóng xạ; thực tiễn ứng dụng năng lượng nguyên tử tại các tổ chức, doanh nghiệp điển hình; đồng thời, trao đổi, thảo luận, đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước, phát triển ứng dụng năng lượng nguyên tử trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn tới.
Qua hội thảo đã khơi gợi được những ý tưởng mới, nâng cao nhân thức của các cấp, các ngành, doanh nghiệp và cộng đồng về vai trò của khoa học và công nghệ trong bảo đảm an toàn bức xạ, góp phần phục vụ mục tiêu phát triển bền vững kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường và chăm sóc sức khỏe nhân dân trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên./.
Dương Chiêm, Thế Bằng
Nâng cao hiệu quả công tác đo lường trong lĩnh vực y tế
